Myanmar nằm giữa hai mảng kiến tạo lớn là mảng Ấn Độ và mảng Á-Âu, khiến nước này đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi động đất.
Một tòa nhà bị đổ sập sau trận động đất kinh hoàng ở Myanmar. Ảnh: Xinhua
Myanmar vừa trải qua trận động đất mạnh 7,7 độ richter, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nước này và cả Thái Lan, với rung chấn lan xa đến tận Campuchia và Ấn Độ.
Trận động đất đã khiến ít nhất 144 người thiệt mạng, theo truyền thông nhà nước Myanmar. Thành phố Mandalay, gần tâm chấn tại vùng Sagaing, chịu thiệt hại nặng nề khi nhiều công trình bị sập và cơ sở hạ tầng hư hại.
Myanmar nằm giữa hai mảng kiến tạo lớn là mảng Ấn Độ và mảng Á-Âu, khiến nước này đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi động đất. Biên giới giữa hai mảng này tạo thành đứt gãy Sagaing – một đường thẳng kéo dài khoảng 1.200km từ bắc xuống nam, đi qua nhiều thành phố lớn ở Myanmar như Mandalay và Yangon. Các chuyên gia cho rằng, đứt gãy này tương tự San Andreas Fault ở California, nơi từng gây ra nhiều trận động đất lớn.
Động đất xảy ra khi các mảng kiến tạo di chuyển và tích tụ năng lượng, rồi giải phóng đột ngột, tạo ra rung chấn mạnh. Trong trường hợp của Myanmar, hai mảng kiến tạo đang trượt ngang qua nhau, gây ra động đất kiểu trượt ngang.
Trận động đất ngày 28.3 vừa qua xảy ra ở độ sâu chỉ 10 km, khiến sức tàn phá trở nên nghiêm trọng hơn. Các chuyên gia địa chấn cảnh báo, động đất ở mức độ nông như vậy thường gây ra thiệt hại lớn vì năng lượng không bị tiêu hao nhiều trước khi chạm đến bề mặt Trái đất.
Sự phát triển đô thị nhanh chóng và hệ thống hạ tầng không đủ khả năng chống chịu động đất cũng góp phần làm tăng mức độ thiệt hại. Nhiều tòa nhà cao tầng ở Myanmar được xây dựng bằng bê tông cốt thép nhưng thiếu quy chuẩn chịu động đất, dẫn đến nguy cơ sụp đổ cao.
Một số chuyên gia so sánh tình trạng này với trận động đất 7,8 độ richter ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ năm 2023, khi nhiều công trình bị hư hại nặng do xây dựng không đảm bảo an toàn.
Theo ước tính của Cơ quan Khảo sát Địa chất, khoảng 800.000 người tại Myanmar có thể nằm trong khu vực chịu rung chấn dữ dội nhất, và con số thương vong có thể tiếp tục tăng trong những ngày tới.
(Theo Lao Động)