
Cuộc khủng hoảng của “kẹo rau củ Kera”
Tối 6/3, Thuỳ Tiên chính thức lên tiếng phản hồi dư luận sau nhiều ngày im lặng trước lùm xùm xung quanh chất lượng viên kẹo rau củ Kera. Hoa hậu Hòa bình Quốc tế – người từng là “người đẹp quốc dân” trong mắt nhiều người nhận lỗi vì đã để những người tin tưởng cô phải phiền lòng. Cô khẳng định đang chờ những thông tin chính thức, minh bạch từ cơ quan chức năng để sự việc này được sáng tỏ.
Cách xin lỗi của Thùy Tiên khiến không ít khán giả “băn khoăn”. Trước đó, vào tháng 12/2024, cô từng cho biết kẹo rau củ Kera là đứa con tinh thần của mình, với tham vọng cùng những người anh chị (Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs) “nâng tầm nông sản Việt”. Cô không ngần ngại tuyên bố: “Kẹo rau củ xuất phát từ cá nhân tôi. Tôi không biết ăn rau và tôi biết rất nhiều người ngoài kia cũng không ăn rau, đặc biệt là trẻ em. Với những người như vậy, làm thế nào để bổ sung chất xơ? Chính là đây. Là một người không thích ăn rau vì mùi rau nhưng tôi ăn được kẹo, rất ngon”.
Đáng nói, trên sóng livestream khi Quang Linh nói “một viên này bằng một bó rau luôn” thì Thuỳ Tiên đáp lại: “Đúng rồi. Một ngày chỉ cần ăn 2-3 viên là có thể bổ sung chất xơ cho một người bình thường, rất tiện lợi”.
Thế nhưng, ngay khi có thông báo khẩn từ Bộ Y tế yêu cầu kiểm tra cơ sở sản xuất kẹo rau củ Kera, Thùy Tiên lại nói cô chỉ “hợp tác quảng bá”; “chia sẻ đều dựa trên nhà máy cung cấp”, “chờ đợi thông tin chính thức” – như cách của một người ngoài cuộc nhìn vào sự việc.
Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục và Hoa hậu Thùy Tiên trong một phiên livestream. (Ảnh: FBNV)
Cùng với Thùy Tiên, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs đều đưa ra những lời xin lỗi sau khi liên tiếp “lỡ miệng”. Cụ thể, trong một phiên livestream bán hũ yến sào ngày 15/12/2024, Hằng Du Mục đã quảng cáo “1 hũ yến 70ml có đến 30g yến tươi”, thậm chí khẳng định đây là yến tổ A5 chứ không phải yến vụn. Trong phiên livestream, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs đều khẳng định, thông tin quảng cáo là đúng và nhấn mạnh sẵn sàng đền 1.000 lần, nếu đem hũ yến đi kiểm định không ra kết quả đúng như quảng cáo.
Với kẹo rau củ Kera, cả hai cũng đưa ra những lời khẳng định hùng hồn, sau đó lại tỏ ra “ngây thơ” khi đưa ra lời xin lỗi và cho rằng “tôi không cố tình nói sai sự thật”, chỉ là “truyền tải thông tin không chính xác”.
Khi người nổi tiếng kiếm tiền quá dễ dàng
Những năm vừa qua, cùng với sự phát triển của các mạng xã hội lớn như Facebook, Youtube, TikTok, những người nổi tiếng tại Việt Nam có nhiều cơ hội gia tăng thu nhập thông qua livestream, quảng cáo. Chia sẻ với Dân Việt, một chuyên gia truyền thông cho biết: Với mỗi phiên livestream, các TikToker có thể đem về hàng chục tới hàng tỷ đồng, tùy vào sức ảnh hưởng cũng như số lượng đơn hàng được bán ra.
Cũng bởi vậy, loạt TikToker nổi tiếng như Võ Hà Linh, Phạm Thoại, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục đều góp vốn thành lập công ty riêng. Nhiều nghệ sĩ trong showbiz Việt cũng trở thành gương mặt quảng cáo cho các sản phẩm thuộc đủ chủng loại.
NSND Hồng Vân từng lên tiếng xin lỗi khi quảng cáo một sản phẩm có khả năng “đánh bay u xơ, u nang”. (Ảnh: CTCL)
Tháng 9/2023, diễn viên Cát Tường từng có buổi gặp gỡ truyền thông sau khi bị dư luận chỉ trích mạnh mẽ về việc quảng cáo sữa sai sự thật. Cô chia sẻ: “Nhiều tháng qua, tôi khủng hoảng vì liên tục bị chỉ trích quảng cáo lố, thổi phồng công dụng loại sữa này. Tôi muốn lần duy nhất thừa nhận trách nhiệm về lỗi lầm của bản thân, mong dư luận cho cơ hội sửa sai”.
Trong cuộc trò chuyện, Cát Tường nói, cô có lỗi khi nói trong clip rằng “mình lấy uy tín của mình ra đảm bảo chất lượng sản phẩm”, tuy vậy cô khẳng định bản thân không “tiếp tay cho lừa đảo”, “không nhận bừa sản phẩm không có giấy phép để quảng cáo”.
Nhiều nghệ sĩ gạo cội khác như: Hồng Vân, Quyền Linh, Vân Dung, Khả Như, Lê Dương Bảo Lâm, Việt Anh… cũng nhận lời quảng cáo cho hàng loạt sản phẩm liên quan đến thực phẩm giảm béo, chữa ung thư dạ dày, u xơ, u nang, viêm họng, mỹ phẩm làm đẹp và cả tiền ảo, vật phẩm tâm linh. Không chỉ nêu tên sản phẩm, họ còn đưa ra lời giới thiệu hấp dẫn: “Các bạn dùng thử đi, tôi đã dùng và rất hiệu quả”; “Chỉ vài tháng thỉnh món đồ này về cuộc sống của mình đã may mắn hơn hẳn, tiền ồ ạt kéo tới”… Bên dưới những bài viết này là hàng loạt bình luận “mồi”, có tính dẫn dắt công chúng, nhằm mục đích cuối cùng là tiêu thụ sản phẩm.
Nếu như ngôi sao quốc tế rất cẩn trọng trong việc nhận các hợp đồng quảng cáo, cũng dễ dàng bị tẩy chay hoặc phạt số tiền lớn khi gặp lùm xùm, con đường của những nghệ sĩ Việt có vẻ ít chông gai hơn. Dù gặp biến cố, họ hầu như không bị mất đi sự nghiệp, vẫn có thể thoải mái làm nghề.
Tháng 10/2022, ngôi sao truyền hình thực tế Mỹ, Kim Kardashian, bị phạt 1,26 triệu USD (hơn 30 tỷ đồng) sau khi đăng tải quảng cáo tiền số Crypto. Tháng 5/2022, diễn viên Cảnh Điềm (Trung Quốc) bị cơ quan quản lý thị trường phạt 7,2 triệu nhân dân tệ (khoảng 25 tỷ đồng), gặp khó khăn trên con đường trở lại showbiz. Theo điều tra, cuối năm 2021, Cảnh Điềm ký hợp đồng làm đại diện hình ảnh cho công ty thực phẩm, quảng cáo một loại đồ ăn của công ty này “có tác dụng ngăn ngừa hấp thu mỡ và đường”.
Chia sẻ với Dân Việt, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long đặt ra câu hỏi về những thiệt hại của công chúng khi tiếp cận các video quảng cáo sai sự thật. Theo ông, mỗi ngày, có hàng triệu người xem trúng những quảng cáo này. Trong số đó, không ít khách hàng bị những lời ma mị của những người nổi tiếng biến thành nạn nhân? Đó là chưa kể những tranh cãi, mâu thuẫn, khủng hoảng trong gia đình giữa bố mẹ và con cái khi chia phe tranh cãi.
Trong khi đó, chuyên gia văn hóa Ngô Hương Giang nhận định: “Hành vi quảng cáo sai sự thật của họ không chỉ có dấu hiệu vi phạm pháp luật mà còn vi phạm cả đạo đức của người nổi tiếng đối với công chúng. Chúng ta cứ thử hình dung, nếu không có sự phát hiện của báo chí truyền thông, không có sự vào cuộc kịp thời của cơ quan chức năng thì liệu những người như: Thùy Tiên, Hằng Du Mục… có công khai xin lỗi không?
“Cần tẩy chay hoặc phong sát”!
Thời gian qua, không ít người nổi tiếng nhập đủ loại hàng hóa, từ mỹ phẩm, quần áo tới thực phẩm chức năng, không quan tâm nguồn gốc, chất lượng. Việc kinh doanh tăng thêm thu nhập là hoàn toàn dễ hiểu, nhưng không ít người trong số họ thổi phồng tác dụng nhằm bán hàng, hoặc bán ra với mức giá cao hơn hẳn thị trường, lạm dụng danh tiếng họ có được.
Chuyên gia văn hóa Ngô Hương Giang. (Ảnh: NVCC)
Chuyên gia Ngô Hương Giang cho rằng, đã tới lúc công chúng cần phát huy vai trò người quyết định. Họ cần có thái độ tẩy chay hoặc “phong sát” đối với hoạt động bán hàng vô lề luật, tự tung tự tác của những người mang danh nghệ sĩ mà coi thường pháp luật, tự mình chà đạp lên đạo đức nghệ sĩ trong mình.
“Để chặn đứng hành vi trục lợi niềm tin trái pháp luật, trái đạo đức như trên, các cơ quan quản lý văn hóa, đặc biệt là các đơn vị nơi quản lý trực tiếp diễn viên, nghệ sĩ, ca sĩ cần có chế tài xử phạt nghiêm minh, khắt khe đối với hành vi quảng cáo sai sự thật gây nên hậu quả cho xã hội.
Việc tuyên truyền nâng cao vai trò của nghệ sĩ với công chúng chỉ thực sự hiệu quả khi đi kèm với hoạt động ấy là những chế tài xử phạt xứng tầm. Thậm chí đối với những nghệ sĩ có yếu tố kinh doanh trên “sức khỏe”, “tinh thần” của công chúng, chúng ta không những xử phạt hành chính thật nghiêm mà cần thực hiện “phong sát” trên các mặt trận nghệ thuật để họ vĩnh viễn không có cơ hội “nuôi cái ác” trong mình” – ông Ngô Hương Giang kết luận.
Trong phiên trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội vào tháng 11/2024, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, vừa qua nhiều vi phạm về quảng cáo đã được tăng cường thanh tra, kiểm tra.
Bộ trưởng thừa nhận việc kiểm tra, xử phạt chưa tương xứng do nguồn lực của các cơ quan Nhà nước về thanh tra, kiểm tra hiện nay cũng có mức độ hạn chế. Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho biết sẽ tổ chức tập huấn cho các cơ quan thanh tra, kiểm tra, bộ ngành địa phương liên quan đến quảng cáo trên môi trường số, nhấn mạnh cả hệ thống chính trị, các bộ ngành, địa phương ai quản lý cái gì trong đời thực thì lên trên không gian mạng cần quản lý lĩnh vực đó.
“Bộ Y tế phải tham gia, vào cuộc với quảng cáo sai sự thật về thuốc, thực phẩm chức năng. Bộ Công Thương phải vào cuộc để kiểm soát quảng cáo hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng” – Bộ trưởng khẳng định.