Rằm tháng Giêng là ngày rằm lớn nhất trong năm nên nhiều gia đình chuẩn bị lễ vật cúng bái, nhưng nhiều người lại vô tình phạm phải điều cấm kỵ này.
Trong văn hóa thờ cúng, rằm tháng Giêng là ngày rằm quan trọng nhất trong năm. Dân gian kể rằng, cúng quanh năm không bằng một ngày rằm tháng Giêng.
Ngày xưa, ông bà ta sống bằng nghề trồng lúa, nên sau rằm tháng Giêng, nông dân ra đồng cày ruộng, công nhân bắt đầu rời nhà đi kiếm sống, thời tiết ấm áp, cây cối xanh tươi, không còn cái lạnh buốt giá. Vì vậy, người xưa cúng rằm tháng Giêng rất chu đáo và trang nghiêm, chuẩn bị một bữa tiệc lớn để tưởng nhớ và cảm tạ tổ tiên, thần linh và cầu mong may mắn cho mùa màng bội thu. Theo truyền thuyết Phật giáo, rằm tháng Giêng là ngày các nhà sư, ni cô ngồi nghe Phật thuyết pháp và đây là ngày Phật đản.
Rằm tháng Giêng là ngày nông dân ra đồng để cúng tổ tiên, thần linh, cầu mong mùa màng bội thu.
Vì vậy, cúng rằm tháng Giêng là ngày cúng quan trọng. Và đây cũng là ngày rằm đầu tiên trong năm âm lịch. Người xưa cũng có tục tụ họp lại để thưởng thức rượu và ngắm trăng rằm. Nhưng khi cúng vào ngày rằm tháng Giêng âm lịch, người xưa thường chú ý tránh những điều kiêng kỵ:
Không cúng đồ chay giả thịt
Nhiều gia đình cúng chay nhưng lại dùng đồ chay giả thịt như giò chay, chân gà, chim quay chay, cá chay, tôm chay… Điều này là sai lầm và người ăn chay vẫn cho rằng mặn nên không thực sự phù hợp với tâm linh. Vì vậy, khi muốn cúng đồ chay, bạn nên chế biến các món chay thuần túy, mang bản chất của thực vật, không nên tạo hình động vật, hương vị giả, món thịt giả.
Không đốt nhiều tiền giấy, vàng hình người
Nhiều gia đình coi ngày rằm tháng Giêng là ngày lễ quan trọng nên họ tin rằng đốt nhiều tiền giấy, vàng hình người cho tổ tiên, thần linh sẽ được chứng kiến. Tuy nhiên, hành vi này rất lãng phí và gây ra nguy cơ hỏa hoạn. Nhất là nếu bạn là người theo đạo Phật, bạn nên nhớ rằng đạo Phật không khuyến khích đốt giấy vàng mã, vừa lãng phí vừa gây ô nhiễm môi trường, tăng nguy cơ cháy nổ.
Vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch, bạn có thể dâng lễ chay hoặc mặn tùy theo gia đình
Không dùng hoa, quả giả để dâng lễ
Hoa giả hay quả giả là đồ trang trí, không phải lễ vật vì không trang nghiêm. Trong tín ngưỡng tâm linh, sự thành tâm rất quan trọng, vì vậy không nên dùng đồ ăn giả.
Hơn nữa, chúng dễ bám bụi, không tốt cho không khí của phòng thờ. Sử dụng lễ vật giả là điều cấm kỵ trong phong thủy. Dâng một chén nước và một nén hương còn hơn dâng toàn lễ vật giả.
Không di chuyển bát hương
Vào ngày 15 tháng Giêng, một số gia đình lau dọn bàn thờ để đảm bảo sự sạch sẽ của bàn thờ, nhưng cần chú ý giữ nguyên bát hương, tránh làm xáo trộn trường khí, ảnh hưởng đến sự bình an của tổ tiên. Trước khi lau dọn, bạn nên thắp một nén hương và cầu nguyện với các vị thần, Thổ Địa, tổ tiên lau dọn bàn thờ để chuẩn bị cho lễ cúng ngày 15 tháng Giêng.
Khi cúng và lau dọn bàn thờ, tránh di chuyển bát hương
Tránh dâng đầu heo
Theo tín ngưỡng dân gian, mâm lễ ngày rằm tháng Giêng có thể gồm cả món chay và món mặn để cúng gà trống, nhưng tránh dâng đầu heo. Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm tránh giết chóc đầu năm, và trong đời sống người Việt, lợn là loài vật sinh sản và mang lại lợi ích kinh tế cho gia đình. Gà trống là loài vật linh thiêng giúp kết nối với thần linh.
Không nên đặt tiền thật vào lễ vật
Nhiều người cho rằng đặt tiền thật vào lễ vật là cầu may, cất tiền đi là cầu may. Nhưng tiền thật không phải là lễ vật nên đặt tiền thật vào là vô nghĩa. Hơn nữa, tiền cần phải lưu thông nên việc cất tiền sau khi cúng không có giá trị phong thủy. Tiền lưu thông khắp nơi nên dễ bị ô nhiễm, ảnh hưởng đến không khí của phòng thờ. Hơn nữa, nếu tiền không phải do lao động chân chính kiếm được cũng sẽ làm tổn hại đến đức hạnh.
Vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch, bạn nên cúng chay và làm việc thiện, đi chùa, làm việc thiện, làm phước, phóng sinh… để tạo thêm may mắn.
Thờ cúng rằm tháng Giêng vào thời điểm nào là tốt nhất?
Thờ cúng rằm tháng Giêng thường được thực hiện vào đúng ngày hoặc trước đó 1-2 ngày. Tuy nhiên, thời điểm thờ cúng tốt nhất là từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều.